Πώς κάνω κακό στη σχέση μου άθελά μου;

Όταν δεν μπορούμε να συνδεθούμε με τη/τον σύντροφό μας, απειλούμαστε θανάσιμα, οπότε ενεργοποιούνται μηχανισμοί επιβίωσης και έχουμε μόνο δύο επιλογές.

Οι περισσότεροι/ες, δεν συνειδητοποιούμε πόσο καθοριστικά επηρεάζουμε ο ένας τον άλλον σε μια συντροφική σχέση. Δεν καταλαβαίνουμε την πρωταρχική, βαθιά ανθρώπινη ανάγκη μας για ασφαλή συναισθηματικό δεσμό.

Όταν δεν μπορούμε να συνδεθούμε με τη/τον σύντροφό μας, ενεργοποιούνται μηχανισμοί επιβίωσης και έχουμε δύο επιλογές:

• Να κατεβάσουμε ρολά, να κλείσουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες μας για εγγύτητα και να αποτραβηχτούμε.
• Να διαμαρτυρηθούμε επιτακτικά και να κριτικάρουμε τον σύντροφό μας. Στρεφόμαστε εναντίον του συντρόφου μας για τα «λάθη» που κάνει στη σχέση, για να αποκτήσουμε μια αίσθηση ελέγχου.

Όταν απειλείται η ασφάλειά μας στη σχέση, μπαίνει σε λειτουργία ο μηχανισμός άμυνας και των δύο συντρόφων και μπλεκόμαστε σε μια αδιέξοδη χορογραφία. Η πιο συχνή χορογραφία των ζευγαριών είναι αυτό που η Sue Johnson αποκαλεί «πόλκα της διαμαρτυρίας»: ο ένας σύντροφος συνεχώς απαιτεί, γκρινιάζει ή κατηγορεί και ο άλλος αποτραβιέται, αποσύρεται, δεν ανταποκρίνεται. Και οι δύο σύντροφοι όμως έχουν τον ίδιο ακριβώς στόχο: να σώσουν τη σχέση.

Όσο πιο πολύ με κατηγορείς, τόσο πιο ανίκανος νιώθω να κάνω κάτι σωστό και γι’ αυτό κλείνομαι, αποτραβιέμαι για να μην κάνω τα πράγματα χειρότερα. Όσο πιο πολύ εσύ αποτραβιέσαι και δεν μου μιλάς, τόσο πιο αόρατος/η, ασήμαντη/ος νιώθω εγώ, τόσο πιο έντονα νιώθω ότι με γράφεις και δεν αντέχω να μη διαμαρτυρηθώ.

Κι έτσι εγκλωβιζόμαστε σ’ έναν φαύλο κύκλο, έναν αδιέξοδο διάλογο, όπου ο ένας σύντροφος τροφοδοτεί τον πανικό και τον θυμό του άλλου. Όσο πιο επιθετική ή επικριτική είναι η μία σύντροφος, τόσο πιο απόμακρος και παγωμένος είναι ο άλλος. Όσο πιο απόμακρος και παγωμένος είναι ο άλλος, τόσο περισσότερο επιθετική και επικριτική γίνεται η άλλη.

Αυτός/ή που «επιτίθεται» νιώθει:	Αυτή/ός που «αποτραβιέται» νιώθει:
Δεν είναι ποτέ κοντά μου, είναι πάντα απασχολημένος/η με κάτι άλλο Όλα εγώ πρέπει να τα κάνω σ’ αυτή τη σχέση Με γράφει, δεν μου δίνει σημασία Έχει χάσει το ενδιαφέρον του/της για μένα Κανείς δεν ήταν ποτέ εκεί για μένα Είμαστε σαν απλοί συγκάτοικοι Νιώθω αόρατος/η Η καρδιά μου ραγίζει, θα πεθάνω	Όλο με κατηγορεί, συνεχώς με βγάζει φάουλ Δεν κάνω τίποτα σωστά, δεν θα τον/την ικανοποιήσω ποτέ Ό,τι και να κάνω/πω, δεν θα της/του είναι αρκετό Δεν ξέρω τι αισθάνομαι, είμαι χαμένος/η Δεν έρχεται ποτέ κοντά μου, δεν με ακουμπά Με κοιτά με αυτό το επικριτικό βλέμμα και παραλύω Αποφεύγω να μιλάω γιατί καταλήγουμε πάντα σε καυγά

Η θεραπεία EFT εντοπίζει αυτό τον φαύλο κύκλο και μαθαίνει στους συντρόφους πώς να τον σταματάνε. Τους βοηθάει να κατανοήσουν ότι κανείς από τους δύο δεν φταίει, κανείς δεν κάνει κάτι λάθος. Ο εχθρός στη σχέση τους δεν είναι οι συμπεριφορές τους ή το εκάστοτε «σοβαρό» πρόβλημα, αλλά αυτός ο φαύλος κύκλος αντεγκλήσεων, απόσυρσης και μοναξιάς.

Το μήνυμα της EFT είναι απλό: Ξεχάστε πώς θα μάθετε να φέρνετε πειστικά επιχειρήματα, να κάνετε εντυπωσιακές ρομαντικές χειρονομίες ή να πειραματίζεστε με νέες στάσεις στο σεξ. Παραδεχτείτε, αντίθετα, ότι είστε συναισθηματικά δεμένοι και εξαρτιέστε από τον/τη σύντροφό σας, όπως ένα παιδί εξαρτιέται από τους γονείς όσον αφορά τη φροντίδα, την ηρεμία και την ασφάλεια.

Οι συναισθηματικοί δεσμοί μεταξύ ενηλίκων είναι πιο ανταποδοτικοί και λιγότερο επικεντρωμένοι στη σωματική επαφή, όμως η φύση του συναισθηματικού δεσίματος είναι ακριβώς η ίδια με αυτή του γονέα/παιδιού. Η προσέγγιση EFT εστιάζεται στο να ενισχύσει αυτό το συναισθηματικό δέσιμο μεταξύ των συντρόφων, αναγνωρίζοντας και μεταμορφώνοντας τις κομβικές εκείνες στιγμές που τρέφουν μια σχέση αγάπης μεταξύ ενηλίκων: τις στιγμές του ανοίγματος, τις στιγμές του συντονισμού, τις στιγμές της ανταπόκρισης του ενός προς τον άλλον.

Ξέρουμε, λοιπόν, ότι η αγάπη είναι, στην πραγματικότητα, η κορυφή της εξέλιξης, ο πιο αποτελεσματικός μηχανισμός επιβίωσης του ανθρώπινου είδους. Όχι βέβαια γιατί μας παρακινεί να ζευγαρώνουμε και να αναπαραγόμαστε. Ως γνωστό, τα καταφέρνουμε να ζευγαρώνουμε και χωρίς αγάπη.

Η αγάπη μας κάνει να δεσμευτούμε συναισθηματικά με μερικούς πολύτιμους άλλους, που μας προσφέρουν ένα ασφαλές λιμάνι για να προφυλαχτούμε από τις τρικυμίες της ζωής. Η αγάπη είναι ένας κυματοθραύστης, φτιαγμένος για να προσφέρει συναισθηματική προστασία, η οποία μας βοηθάει να τα βγάζουμε πέρα με τις αναποδιές και τη ματαίωση της ανθρώπινης ύπαρξης.

Η τάση να δενόμαστε συναισθηματικά –να βρίσκουμε κάποιον που μπορούμε να του πούμε «βασίζομαι πάνω σου»− είναι εγγεγραμμένη στα γονίδια και στο σώμα μας. Είναι τόσο βασική για τη ζωή, την υγεία και την ευτυχία μας, όσο και η τάση για φαγητό, καταφύγιο ή σεξ. Χρειαζόμαστε συναισθηματικούς δεσμούς με άλλους ανθρώπους, για να είμαστε οργανικά και ψυχικά υγιείς.